Riverside Project - Stonehenge

Mike Parson Pearson werd geïnspireerd tot dit project door de archeoloog Ramilisonina van Madagascar, die Stonehenge vergeleek met stenen monumenten op Madagascar, en opmerkte dat dit monumenten waren ter ere van de doden en niet van de levenden.

Riverside Project - Stonehenge

Dit archeologisch onderzoek vond plaats op verschillende locaties in de nabijheid van Stonehenge, dit tussen 2003 en 2009. Het Riverside Project werd gevoerd door verschillende Universiteiten van Groot-Brittannië.
Professor Mike Parker Pearson van de Sheffield University, één van de leiders van het project, is allicht de bekendste onderzoeker die hieraan deelnam. Hij kwam meermaals in de media met zijn opmerkelijke bevindingen.
Dit project werpt een nieuw licht op het geheel van de monumenten nabij Stonehenge.

Mike Parker Pearson

Riverside

De naam "Riverside" verwijst naar de rivier Avon, die in de nabijheid ligt van de onderzochtte locaties, Stonehenge, the Cursus, the Avenue, de Durrington Walls en Woodhenge.

Het "Riverside project" was een geïntegreerd onderzoek van landschapstudie en opgravingen, waarbij naar de relatie tussen de verschillende monumenten rondom Stonehenge werd gezocht. 
De "Avenue" vormt de verbinding tussen Stonehenge en de rivier Avon. De rivier Avon is de verbinding met de Durrington Walls, van waaruit waarschijnlijk processies vertrokken naar het stenen monument van Stonehenge.

Durrington Walls

Binnen de Durrington Walls, de grootste "henge" van Groot-Brittannië, werden sporen van 10 laat-neolithische huizen opgegraven. Vermoedelijk stonden er ooit honderden stenen woningen. Dit waren waarschijnlijk de verblijfplaatsen van de bouwers van Stonehenge.
Uit de groei van de tanden van het slachtafval wisten de onderzoekers af te leiden dat het hier ging om seizoensgebonden bewoning. Binnen de Durrington Walls kwamen enkel rond midwinter en midzomer mensen logeren om de festiviteiten en ceremonies bij te wonen. 
Uit beenderrestanten van dieren die er werden gevonden, leiden wetenschappers ook af dat de bezoekers van ver kwamen, sommige zelfs van het noorden van Schotland.

De onderzoekers deden ook opgravingen in de zuidelijke cirkel (diameter 40 meter) binnen de Durrington Walls. De restanten van deze cirkel, alsook van de kleinere noordelijke cirkel werden ontdekt in 1967, tijdens een voorbereidende opgraving voor de aanleg van een nieuwe weg. De zuidelijke cirkel bestond uit zes concentrische cirkels van houten palen.

Aan de oostelijke ingang van de Durrington Walls werd er ook een stenen avenue gevonden die naar de rivier leidt. Deze 10 meter brede (!) en ongeveer 100 meter lange avenue was afgeboord met afwateringskanalen en dijkjes.
Dit is de oudste (gekende) stenen straat van Europa!
Het vinden van deze link tussen de Durrington Walls en de rivier Avon was één van de hoofddoelstellingen van het project. Dit ondersteund de theorrie dat de Durrington Walls en Stonehenge één groot complex vormden.
Ongeveer in het midden van de avenue werden de resten van een put gevonden waarin ooit een houten paal stond.
Deze paal stond op ongeveer dezelfde afstand van de zuidelijke houten cirkel van de Durrington Walls als de Heel Stone van Stonehenge staat.

Durrington Walls en Woodhenge (foto infopaneel te Woodhenge)

Plaats van de levenden en plaats van de doden.

Het houten Woodhenge (nabij de Durrington Walls) was mogelijk een vergaderplaats voor de levenden, misschien enkel voor de elite.
De stenen constructie van Stonehenge behoorde mogelijk toe aan de doden.

Volgens Mike Pearson gingen de mensen in een processie, via de rivier Avon, naar Stonehenge om er de doden te eren. Waarschijnlijk werden de restanten van belangrijke personen in Stonehenge begraven. De asresten van 'gewone' mensen strooiden ze mogelijk uit in de rivier Avon

Opmerkelijk is dat Stonehenge gericht is op de midzomer zonsopkomst en haar avenue benadert Stonehenge in de richting van de midwinterzonsondergang, terwijl in de Durrington Walls de houten zuidelijke cirkel gericht is op de midwinter zonsopkomst en de bijhorende avenue de Walls benadert in de richting van de midzomer zonsondergang.
Deze uitlijningen tonen aan dat zowel midzomer als midwinter belangrijke dagen waren op de toenmalige kalender.

Nieuwe dateringen te Stonehenge

In 2008 werden 8 stalen van beenderresten gevonden in Stonehenge gedateerd met de koolstofmethode.
Drie van deze stalen werden gedateerd in respectievelijk de Midden-Bronstijd, de IJzertijd en de Late Romeinse Periode. De vijf andere stammen uit het derde millinium v.C.

De oudste datering, 3030 à 2880 v.C., is afkomstig van de crematieresten van een volwassen peroon, gevonden in de onderste vullaag van Aubrey Hole 32. Hieruit wordt afgeleid dat de Aubrey Holes uit de beginfase van Stonehenge dateren

De archeologen concludeerden dat Stonehenge een begraafplaats was van bij de aanvang rond 3000 v.C. tot de na oprichting van de Sarsen-stenen.
De lange tijdspanne dat Stonehenge als begraafplaats werd gebruikt en het relatief laag aantal menselijke restanten dat er uit deze lange tijdspanne gevonden werden, ongeveer 240 restanten in 500 jaar tijd), doet vermoeden dat enkel "de elite" in Stonehenge een laatste rustplaats vond.

Nieuwe ontdekkingen.

Ten westen van Stonehenge, in "Stonehenge Down", werden de restanten opgegraven van een grote nederzetting, die omringd was door een houten pallisade. De onderzoekers veronderstellen dat deze nederzetting werd bewoond door de bouwers van het vroegste Stonehenge, rond 3000 v.C.

Nabij de rivier Avon, in het verlengde van de "Stonehenge-Avenue", werden de restanten van een steencirkel ontdekt. Deze circel bestond waarschijnlijk uit "Blue Stones", die later verplaatst werden naar Stonehenge.
Deze cirkel noemden de onderzoekers "Blue Stonehenge"

Het onderzoek wees ook uit dat de "Blue Stones" niet afkomstig waren uit de omgeving van Milford Haven (Zuid-Wales), maar van de omgeving van "Brecon Beacons", meer oostelijk en verder van de kust.
Dit haalt de vroegere veronderstelling dat de Blue Stones over water werden getransporteerd onderuit.
Waarschijnlijk werden deze stenen dus over land naar Stonehenge gevoerd.

Enkele conclusies van Mike Parker Pearson

Er waren minstens vijf bouwfasen in Stonehenge. De eerste fase, met de Aubrey Holes en paalconstructies, rond 3000 v.C., de volgende rond 2500 v.C., met de plaatsing van de Bleu Stones en de Sarsens. Tijdens de twee volgende fases werden de kleine stenen herschikt.

Stonehenge trok met de zonnewendes mensen aan van alle uithoeken van het Britse eiland. Ze kwamen er met ganse families feesten en bouwen, om dan weer naar huis te keren. Zo bracht Stonehenge mensen bij elkaar en kan het gezien worden als een symbool van eenheid.

Tijdens de laatste fase, rond 1500 v.C. onderging het land grote veranderingen door de komst van het Bekervolk en de intrede van het brons. Er werden in Stonehenge nieuwe gaten gegraven, doch de stenen werden niet meer verplaatst.
De nieuwkomers waren veel individualistischer van instelling en hadden andere tradities. Hierdoor stortte de collectieve megalitische gemeenschap op ongeveer twee eeuwen tijd langzaam in. De tijd van het bouwen van grote monumenten was voorbij.

(Samenvattende en vrije vertaling van de film "Rewriting Stonehenge's history", zie verder)

Bron en meer info:

Website Sheffield Universiteit (GB)
https://www.sheffield.ac.uk/archaeology/research/2.4329/stonehenge01#

Rewriting Stonehenge's history (film)
https://www.youtube.com/watch?v=RvScpdMhQNk

Zie ook Deel 2: Megasites / Stonehenge

Eén van de boeken van Mike Parker Pearson:

"Stonehenge - A New Understanding: Solving the Mysteries of the Greatest Stone Age Monument"
Paperback, Mike Parker Pearson, maart 2014, ISBN: 978-1-61519-079-9 - Uitgeverij The Experiment

Terug naar boven - Hidden Landscape Project Stonehenge