Megalietenbouwers

De eerste menhirs werden waarschijnlijk rond 5000 v.C. recht gezet.
Volgens sommige onderzoekers gebeurde dit veel eerder.
Sommige megalieten van Carnac behoren tot de oudste van Europa.

Grote veranderingen

De jager-verzamelaars leefden duizenden jaren lang in harmonie met de natuur.
Rond 4000 v.C. vestigden zich her en der kolonisten uit het oosten. Deze brachten nieuwe gebruiken met zich mee.
De nieuwkomers vermengden zich langzaam met de plaatselijke bevolking. Ze veranderden het aanzien van Europa grondig.

Oeros in de Gasterse duinen, Drenthe

De belangrijkste nieuwigheid die de kolonisten meebrachten was landbouw en veeteelt. (rond 4000 v.C.)
De landbouwers rooiden bossen om plaats te maken voor velden en weiden. Langzaam werd het landschap herschapen.

De megalietenbouwers kweekten runderen, varkens, schapen en geiten.
Het getemde paard verscheen pas in de Bronstijd bij de West-Europese landbouwers.
Kippen werden veel later door de Romeinen ingevoerd.

Op hun weefgetouwen maakten ze fijne wollen kleding, de wol was waarschijnlijk fel gekleurd.
Ook leder werd als kledij gebruikt. Hiervan is helaas niets overgebleven.

Ze woonden in houten huizen met wanden van leem. Van deze woningen resten slechts weinig sporen.
Archeologen kennen de omvang van deze huizen dankzij verkleuringen die ze in de bodem vinden.
Op basis van deze gegevens maakten ze reconstructies van Neolithische woningen.

Reconstructie Neolithische boerderij, Hunebedcenter - Borger, Drenthe

Op de Orkneyeilanden, ten noorden van Schotland, was weinig hout voorhanden.
De landbouwers bouwden er hun huizen met stenen, die waren overal te vinden.
In Skara Brae (Orkney) bleven verschillende Neolithische woningen bewaard.

Neolithische woning in Skara Brea - Orkney

Deze comfortabele stenen woningen, ooit overdekt met een dak, waren voorzien van stenen kasten en bedden.
Dit geeft ons een beeld van hoe de houten woningen op het vasteland mogelijk ingericht waren met houten meubelen.

Trechterbekers - Hunebedcentrum Borger, Drenthe

Een andere nieuwigheid die de landbouwers meebrachten waren aardewerk potten.
In het Hunebedcentrum van Borger (Drenthe) zijn er verschillende potten van de Trechterbekercultuur tentoongesteld.

Dolmen des Pierres Plates Locmariaquer, Bretagne

De landbouwers hadden ook andere begrafenisgewoonten en waarschijnlijk ook een andere religie.
Her en der bouwden ze ganggraven en verbouwden ze de oude monumenten. Menhirs werden verplaatst of vernietigd.

Maquette Musée des Mégalithes - Weris

De eerste landbouwers kenden geen metaal. Ze gebruikten gereedschappen van vuursteen en beenderen.

Stenen bijlen - Museum Assen, Nederland

Ook hadden de megalietenbouwers geen schrift. Hierdoor weten we zo weinig van ze af.

Rond 3000 v.C. begonnen de West-Europese landbouwers het wiel te gebruiken. Ze hadden karren, door ossen voortgetrokken.

Neolithisch wiel - Museum Assen, Nederland

Krijtrotsen Dover (Engeland)

Talrijke overblijfselen van contacten tussen Engeland en het vaste land van Europa,
bewijzen dat de megalietenbouwers ook goede zeevaarders waren.
Zo werd er in een dolmen in Schotland een bijl gevonden, gemaakt uit groene Alpensteen.

Helaas weten we niet hoe de schepen van de megalietenbouwers er uitzagen.

Het einde van de megalithische cultuur.

Rond 2000 v.C. werd in Stonehenge de cirkel van grote "Sarsen stenen" opgetrokken.
Dit was het laatste grote bouwwerk van de megalietenbouwers.

Stonehenge - Engeland

Opnieuw overspoelen nieuwkomers het land. Ze hebben metalen wapens, gemaakt uit brons.
De agresievere en sterker bewapende nieuwkomers overheersen algauw de megalietenbouwers.
Dit is het begin van het Bronzen tijdperk.

Nieuwe gebruiken doen hun intrede, de megalithische heiligdommen worden niet meer gebruikt.
Langzaam ontwikkelt zich de Keltische beschaving met druïden als religieuze leiders.

Laat je niet misleiden door de verhalen van Asterix en Obelix. De Galliërs maakten geen menhirs!

Erfenis van de megalietenbouwers

De megalietenbouwers lieten ons meer na dan een hoop stenen!

Helaas zijn weinig mensen zich van deze erfenis bewust. De megalietenbouwers zijn vergeten...

Deze grote beschavingen uit de oudheid krijgen zoveel aandacht omdat ze ons geschreven teksten nalieten.

(Voor de volledigheid: we mogen niet vergeten dat er naast de Egyptische- en de Griekse- ook andere grote beschavingen bestonden)

Omdat de megalietenbouwers en de Kelten geen geschreven teksten nalieten, weten we minder van ze af.

Een aantal van onze feestdagen stammen uit de tijd van de megalietenbouwers. Bijvoorbeeld Allerheiligen.

De megalietenbouwers legden de basis voor onze huidige landbouw en veeteelt.

In de zeevaart gebruikt men onbewust nog veel kennis die afstamt van de eerste Europese zeevaarders, de megalietenbouwers.

Het valt helaas moeilijk te becijferen hoe groot het aandeel van de megalietenbouwers is, in onze huidige kennis en cultuur.

De invloed van onze West-Europese voorouders op onze huidige cultuur en manier van denken wordt veelal onderschat.